Καζαντζάκης ή Δημώμαξ;

«Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβούμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος»
Ν. Καζαντζάκης - το επίγραμμα αυτό είναι χαραγμένο στον τάφο του


Αυτό όμως ΔΕΝ το έχει πει ο Καζαντζάκης, το έχει πει ο Δημώναξ αρχαίος Έλληνας κυνικός φιλόσοφος που γεννήθηκε στην Κύπρο και άκμασε τον 2ο αιώνα (μ.Χ.). Το έργο του Λουκιανού "Δημώνακτος βίος" το είχε μεταφράσει ο μεγάλος την εποχή εκείνη Κρητικός χρονογράφος Ι. Κονδυλάκης (1861-1920). Στα έργα του ο Καζαντζάκης συχνά χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο νόημα χωρίς όμως να αναφέρει από που το πήρε από την μετάφραση ή κατ ευθείαν από το αρχαίο κείμενο.

«ερωτήσαντος δε τινός, τις αυτώ όρος ευδαιμονίας είναι δοκεί, μόνον ευδαίμονα, έφη, τον ελεύθερον, εκείνου δε φήσαντος πολλούς ελευθέρους είναι, "αλλ' εκείνον" [είπε] "νομίζω τον μήτε ελπίζοντα τι μήτε δεδιότα"».

Δημώναξ.

Λουκιανός (120-180 μ.Χ.) "Δημώνακτος βίος" (παρ. 383.20)




Λίγα λόγια για τον φιλόσοφο:

Ο Δημώναξ ήταν αρχαίος Έλληνας κυνικός φιλόσοφος που γεννήθηκε στην Κύπρο και άκμασε τον 2ο αιώνα (μ.Χ.).
Αν και ανήκε από διαπρεπή και πλούσια οικογένεια, προτίμησε να ζει ως κυνικός και ασκητής. Διδάσκαλοί του ήταν ο Επίκτητος, ο Τιμοκράτης, ο Αγαθόβουλος και ο Δημήτριος. Κατά τη διδασκαλία αυτού τα μόνα αγαθά της ζωής είναι η αυτάρκεια, η απαλλαγή από του φόβου και της ελπίδας, καθώς και η γαλήνη της ψυχής. Θεωρείται ανώτερος από τους άλλους Κυνικούς φιλοσόφους ως προς την παιδεία και τη μόρφωσή του αποφεύγοντας τις έκτροπες και ανοίκειες εκείνες πράξεις που χαρακτήριζαν γενικά τους Κυνικούς.
Ο Δημώναξ εκτός από τον Διογένη που μιμούνταν μόνο ως προς την περιβολή και τον τρόπο ζωής, θαύμαζε τον Σωκράτη και τον Αρίστιππο. Με τον εκλεκτικισμό του κατέστησε λιγότερο τραχεία τη διδασκαλία των Κυνικών περί της ζωής. Παρά ταύτα, ο Δημώναξ τίποτα το ιδιαίτερο δεν πρόσθεσε γενικά στην επιστημονική φιλοσοφία. Έζησε περί τα 100 χρόνια και όταν αισθάνθηκε το πολύ βαθύ γήρας του πέθανε, εκούσια αρνούμενος να λάβει τροφή.

πηγή: "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τ.Θ΄, σ.166